ماری آن یکی از ده ها هزار اسکاتلندی بود که در اوایل قرن بیستم میلادی برای فرار از وضعیت اقتصادی نابسامان کشورشان به آمریکا و کانادا مهاجرت کردند. او در سال ۱۹۳۰ و در سن ۱۸ سالگی جزیره “لوییس” را به مقصد نیویورک ترک کرد و در این شهر به عنوان خدمتکار مشغول به کار شد. ۶ سال بعد ماری با یک بساز بفروش موفق به نام فردریک ترامپ (Frederick Trump) که فرزند یک مهاجر آلمانی و از بزرگان شهر نیویورک بود ازدواج کرد. اکنون چهارمین فرزند از شش فرزند آن ها با نام “دونالد جان” (Donald John) به کاخ سفید راه یافته است.

مادر دونالد ترامپ در سال ۱۹۱۲ در دهکده تونگ (Tong) در فاصله پنج کیلومتری از شهر استورنووَی(Stornoway) که بزرگ ترین شهر واقع در جزیره “لوییس” بود به دنیا آمد. شجره شناس بیل لاوسون (Bill Lawson) که دودمان خانوادگی ماری آن لیود را تا قرن نوزدهم میلادی بررسی کرده می گوید که پدر او مالکوم (Malcolm) نام داشته و در سال های پایانی عمر خود مسئول اداره پست روستا و صاحب یک فروشگاه بوده است.

به عقیده لاوسون وضعیت مالی خانواده ماری آن نسبت به دیگر ساکنان روستای تونگ در شرایط بهتری قرار داشته است. با این وجود زندگی در دوران جنگ جهانی اول و بعد از آن برای ساکنان جزیره که ۱٫۰۰۰ نفر نیز کشته داده بودند سخت شده و بسیاری از ساکنان جوان جزایر غربی در حال ترک منطقه بودند. علاوه بر این در سال ۱۹۱۹ برای اولین سال بعد از پایان جنگ ۲۰۰ نفر از سربازان این روستا در مسیر بازگشت به خانه در ورودی بندر “استورنووی” در دریا غرق شدند. این اتفاق که از آن به نام “فاجعه لولَیر” (Lolaire Disaster) یاد می شود بر مشکلات جزیره نشینان افزود.

بر طبق گفته های لاوسون، ماری آن در یک خانواده پرجمعیت به دنیا آمده و ۹ خواهر و برادر داشت. در آن زمان خارج شدن از جزیره بسیار سخت بود. اقدامات فرماندار منطقه ویلیام لِوِر (William Lever) برای بهبود شرایط جزیره با شکست مواجه شده و افراد جوان هیچ امیدی برای ماندن در جزیره نداشتند. ماری آن جوان نیز ناگزیر روستایی که در آن به دنیا آمده بود را ترک کرد.

مهاجرت به آمریکا

لاوسون می گوید: ” امروزه شما اگر بخواهید از محل زندگی خود خارج شوید به شهرهای بزرگ کشور خود خواهید رفت اما در آن دوران همه به کانادا مهاجرت می کردند زیرا زندگی در آمریکا بسیار راحت تر بود و بسیاری از افراد در این کشور بستگانی داشتند. با این وجود ماری آن شرایط متفاوتی نسبت به بقیه داشت زیرا یکی از خواهران او، الیزابت، قبلا به کانادا مهاجرت کرده و اکنون به شهر نیویورک نقل مکان کرده بود. وقتی که کاترین در سال ۱۹۳۰ برای دیدار با خانواده اش به جزیره لوییس بازگشت خواهرش ماری آن را نیز همراه خودش به نیویورک برد تا در آن جا برای خود کاری پیدا کند”.

شواهد نشان می دهد که ماری آن به عنوان پرستار بچه در یک خانواده مرفه با خانه ای بزرگ در حاشیه شهر نیویورک مشغول به کار شده است. اما بعد از بحران “وال استریت” ماری کار خود را از دست می دهد.ماری آن در سال ۱۹۳۴ برای مدت کوتاهی به اسکاتلند بازگشت اما قبل از آن در نیویورک با فردریک ترامپ آشنا شده بود و به زودی به نیویورک بازگشت. آن دو با هم ازدواج کردند و در منطقه اعیان نشین کویینز (Queens) ساکن شدند. ماری آن از آن زمان به طور فعال در کارهای خیریه شرکت می کرد.

قابل ذکر است که سه نفر از بستگان مادری دونالد ترامپ هنوز هم در جزیره لوییس زندگی می کنند از جمله دو تن از آن ها که هنوز هم در خانه پدری ماری آن که بازسازی شده است سکونت دارند. البته این سه نفر همواره از صحبت با رسانه ها خودداری کرده اند. جان اَی مَکلور، یک مشاور محلی و از دوستان این سه نفر، می گوید: “خانواده آن ها را به خوبی می شناسم. آن ها مردم مهربان و محترمی هستند و علاقه ای به شهرت ندارند و مطمعنم که نمی خواهند در مورد رابطه خویشاوندی خود با دونالد ترامپ صحبت کنند”. آقای مکلور همچنین می گوید که ماری آن مک لیود از افراد سرشناس و محترم روستا بوده و هروقت به روستا برمی گشته به کلیسا می رفته است.

مادر دونالد ترامپ در سال ۱۹۴۲ شهروند آمریکا شده و در سال ۲۰۰۰ در سن ۸۸ سالگی درگذشت. به گفته آقای مکلور وی همواره به جزیره لوییس و روستای خود می رفت و به زبان گیلیک (Gaelic) (زبان بومی اسکاتلندی) سخن می گفت.

میراث گیلیک ماری آن مک لیود

مطالعات بیل لاوسون در مورد اجداد ماری آن مک لیود وی را به شخصی به نام جان روی مک لوید (John Roy MacLeod) می رساند که در زبان بومی گیلیک به او “Iain Ruaidh” می گفتند. این اسم به موهای قرمز وی اشاره داشته است. اجداد پدری ماری آن از منطقه واتیسکر (Vatisker) که در چند کیلومتری شمال روستای تونگ قرار داشت آمده بودند. به نظر می رسد که پدربزرگ او الکساندر روی مک لیود (Alexander Roy MacLeod) در دهه ۱۸۵۰ در حالی که مشغول ماهیگیری بوده در دریا غرق شده است.

خانواده مادری ماری آن خانواده ای معروف به نام اسمیت (Smith) بوده که در سال ۱۸۲۶ از منطقه سوث لوچز (South Lochs) جزیره لوییس کوچ داده شدند. جزیره لوییس از کوچ های اجباری که در قرن های ۱۸ و ۱۹ در مناطقی از اسکاتلند انجام می شد دور مانده بود اما بعد از جنگ واترلو (Battle of Waterloo) در سال ۱۸۱۵ بسیاری از زمین های جزیره که برای چرای گوسفندان مناسب بود از سکنه خالی شدند. در بیشتر موارد خانواده هایی که به اجبار کوچ می کردند در مناطق دیگری از جزیره سکونت داده می شدند.

بر اساس ادعای لاوسون تمام خانواده مادری ماری آن در نتیجه خالی کردن اجباری زمین ها از جاهای دیگر به شهر استورنووی آمده بودند. تحقیقات وی نشان می دهد که یکی دیگر از بستگان مادری او به نام دونالد اسمیت (Donald Smith) نیز در اکتبر ۱۸۶۸ در جریان واژگونی قایقش در یک طوفان دریایی در خارج از واتیسکر غرق شده است. بعد از مرگ دونالد اسمیت، بیوه او همراه با سه فرزندش بی سرپرست شدند که جوان ترین آن ها ماری، مادربزرگ دونالد ترامپ، در آن زمان کمتر از یک سال سن داشت. ماری بعدها با مالکوم مک لیود ازدواج کرد و بعد از تسلط بر مزرعه مادری ماری در تونگ به آن جا نقل مکان کردند.

ماری آن مادر ترامپ کوچکترین دختر در بین ۱۰ فرزند آن ها بود.

تور مسافرتی انتخاباتی

دونالد ترامپ در سال ۲۰۰۸ از خانه ای که مادرش و بستگان مادری او در آن زندگی کرده بودند دیدن کرد. وی در این سفر گفت که در سن سه یا چهار سالگی نیز جزیره لوییس سفر کرده است اما چیز زیادی از آن زمان به یاد ندارد.

بنابر ادعای رسانه ها دیدار وی از خانه مادریش در روستای تونگ تنها ۹۷ ثانیه به طول انجامید. در آن زمان ترامپ گفته بود که :” آن موقع خیلی سرم شلوغ بود. من در تمام دنیا مشغول به وجود آوردن شغل هستم و خیلی خیلی مشکل است که وقتی برای بازگشت به اینجا پیدا کنم. اما به نظر می رسد که در زمان مناسبی به این جا رسیده ام زیرا هواپیمای شخصی خودم را داشتم . خوشحالم که به این جا آمدم و به زودی بازخواهم گشت”.

دونالد ترامپ در این سفر خواهر بزرگش ماریان ترامپ بَری (Maryanne Trump Barry) که از قضات فدرال آمریکاست و همیشه به بستگان مادری خود در جزیره لوییس سر می زند را همراه خود داشت.

به گفته آقای لاوسون: ” اگر قرار باشد از کسی تشکر شود باید از ماریان تشکر کرد که برای توسعه جزیره لوییس از همه بیشتر تلاش کرده است. دونالد ترامپ از هواپیما پیاده شد و بعد از گرفتن چند عدد عکس دوباره سوار هواپیما شد و رفت”.

به همین خاطر آثار این نویسنده در تمام سال‌هایی که از آن می گذرد، چه در دوران قدرت گیری حکومت های تمامیت خواه قرن بیستم و چه امروزه که “کارزار علیه ترور” در جریان است، با چالشهای زمانه تناسب دارند.

وقتی که فئودور داستایفسکی در داستانهای خود تاثیر افکار و اعتقادات بر زندگی و رفتار افراد را تشریح می کرد به خوبی می دانست که از چه می نویسد.

او که متولد ۱۸۲۱ بود، در سنین بیست و چند سالگی به یک محفل از نویسندگان رادیکال و ساختارشکن در شهر سن پترزبورگ پیوست که تحت تاثیر بینش سوسیالیسم اتوپیایی فرانسوی قرار داشتند.

یک جاسوس پلیس که در این محفل رخنه کرده بود موضوعات بحث این روشنفکران را به مقامات امنیتی روسیه گزارش داد.

روز ۲۲ آوریل ۱۸۴۹ داستایفسکی همراه چند تن دیگر از اعضای این محفل بازداشت و روانه زندان شد. پس از چند ماه بازجویی، این افراد به جرم اقدام برای توزیع تبلیغات خرابکارانه محکوم شده و حکم اعدام برای آنها صادر شد.

بعدا این مجازات به تبعید و اردوگاه کار اجباری تنزل یافت. اما برای نشان دادن قدرت فائقه حکومت تزاری این زندانیان را در برابر جوخه های آتش نمایشی قرار دادند.

در نمایشی که با دقت طراحی شده بود بامداد روز ۲۲ دسامبر ۱۸۴۹ داستایفسکی و سایر زندانیان را به میدان رژه یک پادگان بردند. در آنجا چوبه های اعدام و داربست هایی برپا شده بود و روی آن را با پارچه های سیاه پوشانده بودند. جرایم و مجازات آنها قرائت شد و کشیشی ارتدکس از آنها خواست به خاطر گناهانشان طلب بخشش کنند.

سه نفر از این زندانیان را به چوبه ها بستند تا برای اعدام حاضر شوند. در آخرین لحظات این مراسم اعدام ساختگی طبل های نظامی با صدای بلند به نواختن درآمد و جوخه آتش تفنگ های خود را که به سوی آنها نشانه رفته بود بر زمین گذاشتند.

زندانیان را پس از کاهش مجازات اعدام با قفل و زنجیر به سیبری فرستادند. مجازات داستایفسکی چهار سال کار اجباری و سپس خدمت اجباری در ارتش بود.

در سال ۱۸۵۹ تزار جدیدی که بر تخت سلطنت نشست به داستایفسکی اجازه داد از تبعید بازگردد. یک سال بعد او به جمع ادیبان و روشنفکران شهر سن پترزبورگ ملحق شد.

این تجارب بر زندگی و دیدگاههای داستایفسکی عمیقا تاثیر گذاشتند. او هیچگاه از این اعتقاد خود دست برنداشت که جامعه روسیه به تغییرات بنیادی نیاز دارد. او کماکان به این اصل معتقد بود که نظام ارباب و رعیتی حاکم بر کشور عمیقا غیرانسانی و ناعادلانه است و تا آخر عمر خود از اشراف زمیندار متنفر بود.

اما تجربه شخصی او از قرار گرفتن در آستانه مرگ باعث شد که به تاریخ و آن زمانه مشخص از منظر ویژه ای بنگرد. سالها بعد او در جایی گفت:”به خاطر ندارم که در هیچ لحظه دیگری از عمرم به اندازه آن روز خوشحال بوده باشم.”

از آن زمان به بعد دریافت که برخلاف آنچه که در دوران اعتقاد به نظریه های اجتماعی نوآورانه می اندیشید، زندگی انسان لزوما حرکتی از قهقرای پست به سمت یک آینده بهتر نیست. بلکه هر انسانی در هر لحظه و مقطعی از زندگی خود در مرز ابدیت و یا فنا قرار دارد. به خاطر یک چنین باوری بود که داستایفسکی به مرور زمان به ایدئولوژی های پیشرویی که در جوانی به سمت آنها گرایش پیدا کرده بود بی اعتماد شد.

او به خصوص به افکار و ایده هایی که پس از ده سال تبعید و بازگشت به سن پترزبورگ در میان روشنفکران رواج یافته بود به دیده شک می نگریست.

نسل جدید روشنفکران روس به شدت شیفته افکار سیاسی و فلسفی رایج در اروپای غربی بودند. مادی گرایی فرانسوی، انسان گرایی (اومانیسم) آلمانی و منفعت گرایی انگلیسی به شیوه خاص روسی با هم ترکیب شده و “نهیلیسم” نام گرفته بود.

در فرهنگ سیاسی مدرن نهیلیسم، پوچ گرایی توصیف می شود اما نهیلیست های روسیه ۱۸۶۰ کاملا متفاوت بودند. آنها به علم و پیشرفت های علمی اعتقاد سرسختانه ای داشتند و برای پیشرفت به سمت بنای یک جامعه بهتر معتقد بودند که دین و تمام سنن و معیارهای اخلاقی کهن را باید نابود کرد.

مخالفت و اعلام جرم داستایفسکی علیه نهیلیسم روسی در کتاب او با عنوان تسخیرشدگان (جن زدگان) به خوبی منعکس شده است.

این کتاب که در سال ۱۸۷۲ چاپ شد به خاطر زبان آمرانه و نصحیت گونه آن مورد انتقاد قرار گرفته ولی بدون تردید او می خواست نشان دهد که افکار مرسوم در میان روشنفکران آن نسل می توانند خطرناک باشند.

داستانی که داستایفسکی در این کتاب نقل می کند در قالب یک طنز سیاه و گزنده، روشنفکران هم دوره خود را به خاطر بازی کردن با ایده های انقلابی بدون آنکه بدانند انقلاب در عمل به چه معنایی است به نقد می کشد.

داستان کتاب را در واقع می توان نسخه ای از حوادث واقعی دانست که در زمانی که داستایفسکی مشغول نگارش کتاب بود اتفاق می افتاد.

فردی به نام سرگئی نچائف، یک معلم سابق مدارس دینی که به تروریسم روی آورده بود، به جرم مشارکت در قتل دانشجویان بازداشت و محکوم می شود. سرگئی نچائف نویسنده بیانیه ای بود که در آن گفته می شد برای پیشبرد و پیروزی انقلاب باید از هر روشی حتی قتل و آدمکشی استفاده کرد.

گروهی از دانشجویان سیاست های نچائف را زیر سئوال برده و به همین خاطر می بایست کشته می شدند.

داستایفسکی در داستان تسخیر شدگان استدلال می کند که فراموش کردن موازین اخلاقی و انسانی به خاطر افکار آزادیخواهانه به نوعی تمامیت خواهی و استبداد بدتر از گذشته منجر می شود.

آنچه را ۵۰ سال بعد و بر اثر انقلاب بلشویکی در روسیه اتفاق افتاد شاید نتوان با جملاتی بهتر از این توضیح داد. لنین رهبر انقلاب بلشویکی هر چند سرگئی نچائف را به خاطر تکیه بیش از حد به اقدامات خشونت آمیز فردی، مورد انتقاد قرار داده بود ولی در مجموع اعتقاد و آمادگی او برای ارتکاب به هر عمل خلافی در راه انقلاب را می ستود.

اما همانطور که داستایفسکی پیش بینی کرده بود استفاده از روشهای غیرانسانی برای دستیابی به آزادی در عمل اختناق و سرکوبی را به وجود آورد که از بی رحمی های نمایشی حکومت تزاری بسیار شدیدتر و گسترده تر بود.

این اثر داستایفسکی حاوی آموزه هایی است که از مرزهای روسیه بسیار فراتر می روند. در اولین ترجمه انگلیسی این کتاب بر اثر لغزش در ترجمه عنوان “تسخیرشدگان” برای آن انتخاب شد. در حالیکه عنوان اصلی آن در زبان روسی به معنای “اهریمنیان و یا جن زدگان” است. ولی شاید همان ترجمه اول و ناشیانه از عنوان کتاب به مقصود داستایفسکی از نگارش این داستان نزدیک تر بود.

هر چند او گاه شخصیت این روشنفکران انقلابی را با بی رحمی تمام تشریح می کند ولی در حقیقت از نگاه او جن زدگان و یا تسخیرشدگان نه خود این افراد بلکه ایده ها و افکاری است که آنها را به بردگی گرفته است.

جنایت و مکافات، ۱۸۶۶، ماجراهای زندگی دانشجوی جوانی به نام راسکلنیکوف در میانه قرن نوزدهم در شهر سن پترزبورگ که پس از به قتل رساندن یک نزول خوار عذاب وجدان او را رها نمی کند.

ابله، ۱۸۶۸، حکایت شاهزاده میشکین است که ساده لوحی و شخصیت زودباور او همیشه برای اطرافیانش مصیبت به بار می آورد.

برادران کارامازوف، ۱۸۸۰، یک رمان فلسفی در مورد چهار برادر و پدر زمیندار و فاسدشان که قتل او سئوالاتی در مورد وجود خدا، آزادی اراده آدمیان و اخلاقیات را به پیش می کشد.